“بهزاد گلپایگانی” نقاش و طراح گرافیک ۱۳۱۷ در تهران بدنیا آمد. تحصیلات هنری را در سال ۱۳۳۶ از هنرستان هنرهای زیبای پسران تهران در رشته نقاشی آغاز و سپس در دانشکده هنرهای تزئینی تهران و سپس در هنرهای زیبای پاریس ادامه داد. وی با دانشگاه آزاد (پیش از تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی)، مجتمع ادبیات و علوم انسانی، انتشارات فرانکلین و نشریات پیک، مجله تلاش، کتابخانه ملی ایران و … همکاری داشته است. در تجربیات خود سبکهای متفاوتی را تجربه نمود که بارزترین آنها با تمرکز بر حروف نسخ فارسی صورت پذیرفت و در دهه پنجاه شمسی نقطه آغازی در شکل گیری “تایپوگرافی نوین فارسی” را بنا نهاد.
جلد کتاب هایی که او با استفاده از حروف چاپی نسخ پدید آورد در آن دوره با شکستن شیوه های قدیمی و کلیشه ای “لی اوت” روشی چشم گیر و متمایز را بوجود آورد که همچنان توسط بسیاری از هنرمندان معاصر دنبال می شود. در آثار گرافیک او حروف تنها کلمات را بوجود نمی آورند بلکه از لحاظ بصری نیز گویای محتوا هستند.
او همچنین قریب به ۶۰ نقاشی با بهره از حروف تهیه کرد که آنها را در دو نمایشگاه انفرادی از جمله “سپید بر سپید” که سال ۱۳۵۴ در انجمن روابط فرهنگی ایران و فرانسه برگزار کرد به نمایش گذاشت. او در این مجموعه به طور خاص بروی حرف “هـ” توجه ویژه ای داشته و نمایشگاهش را با عنوان “هـ ی همه تا هـ ی هیچ” همراه کرد. در اکثر آثاراین مجموعه با استفاده از ویژگیهای بصری این حرف ترکیبهایی نو و منحصر به فرد را پدید آورد. دیگر مشخصه این مجموعه پرهیز از بکارگیری رنگ می باشد. فرم ها با اختلاف سطح چند میلیمتری بروی تخته های سفید چوبی دیده می شوند. همچنین در تعدادی از تابلوها از رنگ سیاه و یا ورقه های مسی و فولادی استفاده شده بود. او در تشریح دلیل استفاده از حرف هـ می گوید:
این “هـ” ها، “هـ” هستی هستند ، در واقع “هـ” یعنی همه چیز، “هـ” یعنی قسمتی از هیچ، “هـ” یعنی قسمتی از هستی “هـ” یعنی نفس تازه کردن “هـ” را نمی شود نوشت، می شود نشان داد مثل خود نفس کشیدن. این “هـ” ها خود ما هستیم که وجود داریم ، زندگی می کنیم و نفس می کشیم ..
وی جدا از مجموعه حروف که عاری از رنگ بود تجربیاتی در سبک “سقاخانه” وهمچنین آثاری رنگارنگ متمایل به “آپ آرت” دارد. در مجموعه ذکر شده ۵ اثر بوجود آمد که مملو از نقوش هندسی و رنگهایی تخت و زنده هستند.
گلپایگانی در مقاطع مختلفی تحصیلات عالی خود را در ایران و فرانسه نیمه کاره رها کرد، معتقد بود با صاحب گالری ها و دست اندر کاران نیز به دلیل ضوابط تجاری و تشریفات فراوان تفاهمی ندارد. از اینرو از بسیاری از همدوره ای های خود شهرت کمتری کسب کرد و خود را در میان جماعت اهل هنر غریبه می دید.
هنگامی که ایده هایش را برای تهیه مجموعه بعدی خود که شامل به “حجم” کشیدن “هـ” و حروف دیگر بود را می پروراند در سال ۱۳۶۰ دچار سکته مغزی شد و در حالی که نیم بدنش فلج بود چهار سال و نیم را در بستر بیماری گذراند و در نهایت در ۲۸ آذر ۱۳۶۴ درگذشت.
بسیاری از نقاشی های او نزد یکی از دوستانش نگه داری می شد که در فضای متشنج سالهای ابتدایی پس از انقلاب از ایران خارج شد. نکته تامل برانگیز در این رابطه با این بود که متاسفانه کلیه تابلوها توسط نهاد های دولتی تصرف و پس از درگذشت گلپایگانی به حراج گذاشته شد. تلاشهای خانواده او به دلیل نداشتن مدرک مکتوب از در امانت بودن آثار به نتیجه ای نرسید.
از دو فرزند بهزاد گلپایگانی هم اکنون “فرزاد” در زمینه موسیقی و هنرهای تجسمی فعالیت دارد.
Biography
“Behzad Golpayegani” Painter and Graphic designer was born in 1938 Tehran/Iran. He started his Painting studies in Tehran high school of Fine Arts in 1957. He continued his studies in Faculty of decorative arts in Paris. As a graphic designer he had been cooperating with Azad University (before Islamic Azad university), Franklin Publications, Peyk Publications, Talash Magazine, National Library of Iran and…
He experienced varied styles on his artworks which the most outstanding ones are concentrated in Persian “Naskh” Letters which by 70’s was a starting point of forming the “Modern Persian Typography”.
By that time he broke the old clichés of Typed Naskh on Graphic designs he created, and achieved a stylish and unique designs and compositions which still are being followed by many contemporary artists.
He also has close to 60 paintings with advantage of using the typed letters. He brought the artworks in two exhibitions including one titled “Sepid bar sepid” (white on white) in Iran-France cultural association in 1972. He particularly focuses on “He” letter (equivalent to “H” in English) in this collection and describes it as “az He’ye Hich ta He’ye Hame” (from “He” of nothing to “He” of everything*). In most of the pieces of this collection by using the visual specifics of this letter he creates modern and unique compositions. Another trait of this collection is avoidance of colors. Forms are visible though a slight difference of wooden white surfaces. Also at some of the artworks black color, Steel and copper plates have been used. To describe the reason of using “He” he declares:
These “He”s are “He” of existence, in fact “He” means everything, “He” means part of nothing, “He” is breath refreshing. “He” cannot be written, can be shown, like respiration. These “He”s are we ourselves who exist, live and breathe…
Apart of Letters collection which was colorless he has experiences in “Sagha khaneh” style (a Persian artistic movement in 60’s) and also other colorful artworks close to Op art. There are five paintings in this collection that are full of geometric shapes and sharp flat colors.
Golpayegani left his post graduations halfway different times in Iran and France. He believed he has no understanding with gallery owners because of commercial criterion and too much formality. Accordingly he achieved less fame comparing many other contemporary artists and found himself like a stranger among artistic communities at the time.
While completing his ideas for starting the new collection which was going to be taking “He” and other letters to sculptures, had a brain attack and spent four and half years hospitalized with half of his body paralyzed and finally passed away in December 18th 1985.
Many of his paintings had been kept by a friend of his who left the country during the chaotic situation after first years of revolution in Iran. The tragic point about it was all the paintings were hold and auctioned by governmental institutions after his death. Efforts of his family for taking back the artworks were unsuccessful because of lack of written evidence.
Currently from his two sons “Farzad” is working in fields of music and visual arts.
*in Farsi “He” is a first letter of the words “Hame” which means “All” and “Hich” that means “Nothing”